De toegevoegde waarde van een museumwebshop
In januari schreef ik over 6 verdienmodellen voor erfgoedinstellingen op internet. In dit bericht ging ik in op enkele manieren waarop wij als erfgoedinstelling onszelf en onze collectie ten gelde kunnen maken, om zo een langer bestaan te bewerkstelligen. Eén manier heb ik hierin bewust niet expliciet benoemd en/of toegelicht: de museumwebshop.
Ook de museumwebshop (in Nederland nog ondergewaardeerd als je het mij vraagt) biedt zeer veel mogelijkheden als we spreken over verdienmodellen en nieuwe bussinessstrategieën. Ellen Groenveld, Bachelor Erfgoedprofessional, heeft hier in 2010 haar afstudeerscriptie aan gewijd. Zij heeft onderzocht of en hoe museumwebshops kunnen bijdragen aan de strategie van de erfgoedinstelling.
Zij zegt hierover: “Steeds meer mensen kopen online producten, en er ontstaan steeds meer webwinkels. De consument is over de vrees van kopen op het internet heen en ook de betaalmethodes zijn voor zowel de winkel als de klant eenvoudiger en veiliger.
De opstartkosten om de winkelproducten op het internet te zetten zijn op dit moment vrij laag. Je kunt met een vrij simpel pakket je artikelen van je winkel online zetten en gaan verkopen. Wat is daarvan de meerwaarde voor een museum?
De retailmarkt is aan het veranderen en daar kunnen musea gebruik van maken. De consument verdeeld zijn boodschappen in funshoppen en runshoppen. Een bezoek aan de museumwinkel past bij funshoppen. De dagelijkse boodschappen doe je snel, en zijn noodzakelijk en passen bij runshoppen. Veel online kopers doen aankopen om het gemak – een boek en video zijn snel te verkrijgen via het internet, een cadeautje voor Sint of Kerst is ook via die route makkelijk te kopen. Musea staan bekend om hun vaak mooie winkels met kwalitatief hoogwaardige artikelen. Het zou fijn zou zijn om daar cadeautjes voor familie of vrienden te kopen wanneer je minder tijd hebt.
Subsidies staan onder druk. Het wordt voor musea steeds urgenter om ‘eigen inkomsten’ te verwerven. Het openen van een webwinkel is voor een museum een mogelijkheid om deze extra inkomsten te verwerven. Word je dan een retailer in plaats van een museum? Nee, kijk naar de goed lopende webshops van de Volkskrant en het NRC. De ‘core business’ is de krant, maar de krant helpt de verkoop van de artikelen te ondersteunen. Bovendien kennen zij hun lezers en weten zij waar het publiek in geïnteresseerd is.
Houd je als museum aan je missie en je visie dan zal de verkoop van je museumproducten ondersteunend zijn en van toegevoegde waarde. Een aantal musea ontwikkelt samen met designers nieuwe producten. Unieke producten in co-creatie gemaakt. Juist het internet maakt het mogelijk om de specifieke kennis over cultuur, geschiedenis, design en archeologie van het museum te verkapitaliseren. Musea hebben die kennis in huis en het publiek vertrouwt op die kennis.
De ‘soft benefits’ van het hebben van een museum webshop is dat je een doelgroep kunt bereiken die wel in jouw museum geïnteresseerd is maar door tijd of afstand niet de mogelijkheid heeft de museum(winkel) te bezoeken en ‘klant’ te worden. Die belangrijke groep kun je aan je binden door ze eerst klant te maken van je museum webshop en later bezoeker te laten worden (omgekeerde conversie).
De Bijenkorf heeft afgelopen jaar de Retail Jaarprijs 2010 toegekend gekregen. De Bijenkorf is volgens de jury, ‘een ongeëvenaard belevingsconcept dat al 140 jaar een authentiek platform is waarop design, communicatie, cultuur en creativiteit elkaar ontmoeten.’ Op het eerste gezicht heeft een museum niets met het retailconcept van de Bijenkorf te maken, maar kijken we goed naar de kwalificaties van de jury over de Bijenkorf dan kunnen deze kwalificaties op gaan voor musea. Veel Nederlanders besteden hun vrije tijd aan winkelen maar ook aan cultuur en juist die mix wordt door de huidige consument steeds meer gewaardeerd. De consument of de bezoeker is op zoek naar positieve prikkels en musea kunnen die bieden!”
De punten van Ellen zijn herkenbaar en sluiten aan bij de dagelijkse praktijk zoals we die in Museumland ervaren. De genoemde voorbeelden lijken me een mooie stimulans om zelf eens te rade te gaan hoe je jouw museumwebshop kan en wil vormgeven. Rest mij enkel nog te zeggen: doe er je voordeel mee…