Linked open data: duurzame toegankelijkheid
Door: Annette Allaart
Het streven naar duurzame toegang tot digitale erfgoedinformatie is een grote uitdaging voor vrijwel elke culturele erfgoedinstelling in Nederland, die zich met digitalisering bezig houdt. Duurzaamheid wordt voornamelijk gezien als veilige opslag van digitale objecten, maar het duurzaam toegankelijk houden van de digitale erfgoedinformatie wordt daarbij nog eens vergeten. Informatie op traditionele dragers van papier is zonder schadelijke invloeden van buitenaf jaren bruikbaar. Je moet alleen kunnen lezen en de taal begrijpen. Dit is (nog) niet het geval bij digitale informatie.
Digitale informatie en haar dragers zijn niet vanzelfsprekend geschikt voor bewaring op de lange termijn. Met iedere nieuwe ontwikkeling van hard- en software zullen we de digitale informatie en hun dragers moeten controleren of zij nog wel bruikbaar zijn. Dit gebeurd door de ‘bitstream’ te controleren. Blijkt de ‘bitstream’ niet meer toegankelijk te zijn, dan moet er een passende oplossing gevonden worden om de toegankelijkheid op de lange termijn te waarborgen. Deze controle van de digitale informatie en haar dragers, vereist een continu proces van aandacht en zorg. We noemen dit een streven naar digitale duurzaamheid
In november 2011 ben ik afgestudeerd aan de Reinwardt Academie. Mijn scriptie onderzocht of het een mogelijkheid is Linked Open Data, als toepassing van het Semantisch Web, te gebruiken om digitale erfgoedinformatie duurzaam toegankelijk te maken. Daarnaast was het doel een beeld te creëren wat Linked Open Data voor een erfgoedinstelling kan betekenen, hoe het werkt en wat het oplevert.
In mijn onderzoek maak ik onder andere gebruik van het strategische stappenmodel van Enno Meijers. Een analyse vergelijkt de beheersmaatregelen voor het streven naar digitale duurzaamheid, die worden geadviseerd in het stappenplan van Enno Meijers met het Linked Data Principe van Tim Berners-Lee. Hieruit is gebleken dat er een aantal overeenkomsten zijn tussen deze twee thema’s. Deze overeenkomsten hebben vooral betrekking op het toepassen van open standaarden ten behoeve van metadatabeheer en het signaleren van technologische veranderingen in de omgeving.
De (technische)resultaten van mijn onderzoek zijn een positief antwoordt op de hoofdvraag. Ik denk dat Open Data wel degelijk gebruikt kan worden om digitale erfgoedinformatie duurzaam toegankelijk te maken. Voor meer duidelijkheid over dit onderwerp en alle technische aspecten die hierbij komen kijken verwijs ik graag naar mijn scriptie (ook te downloaden via Erfgoed 2.0/slideshare)