visuele verleiding
Wie zoekt, zoekt niet altijd om te vinden, maar soms ook om de bezigheid van het zoeken zelf. Ik wil meestal vinden. Denk ik. Toch kom ik wel tot mezelf op een pagina, waarvan ik niet meer weet waarom ik juist daar gekomen ben. Als ik iets zoek in wikipedia, kan ik na het vinden toch verleid worden om nog even op een link te klikken die me intrigeert. Zo kan ik vervolgens via een aantal hinkstapsprongen een half uur heerlijk aan het ‘zoeken’ zijn. Intussen leer ik van alles, beleef ik vooral veel (niet voor m’n gevoel maar voor m’n verstand) en ben ik telkens gemotiveerd geweest om weer een zijweg te nemen. Wat al met al mijn eigen route is, gebaseerd op mijn keuzes.
Dit was het model dat ik voorstelde bij de grondslag en nieuwe routing voor het nieuwe Industrion in Kerkrade (dat binnenkort blijkbaar Continium gaat heten). Kernwoorden zijn hier: profiel, route, verdieping en de verleiding af te wijken van de route. Dit alles verrijkt het profiel, wat thuis natuurlijk verder aangevuld kan worden en uitgewisseld met andere (potentiële) bezoekers. Zou dat werken?
Een applicatie als StumbleUpon (random websites aangereikt krijgen en bookmarken met een rating en review) maakte dat ‘zomaar ergens op stuiten‘ tot de voornaamste ‘feature’. Je begint met het aanmaken van wat voorkeuren (bijvoorbeeld cultuur, erfgoed) en begint te stumblen. Duimpje omhoog als je ‘t wat vindt en duim omlaag als je ‘t niks vindt (di laatste is in de nieuwere versie van StumbleUpon helaas verdwenen). Daarmee verfijn je al doende je profiel en krijg je gaandeweg meer (en mooier) van wat je al boeide. Zo blijf je ook langer bezig.
Bij het implementeren van software om (gedigitaliseerde) collecties toegankelijk te maken, hopen we doorgaans op een applicatie waarmee de bezoekers alsmaar enthousiast blijven zoeken. Vraag is of die applicaties de charme en ‘single-issue‘ benadering hebben van StumbleUpon (ok, StumbleUpon begint meer en meer een datingsite te worden). Andere vraag is of we dat moeten willen, als we tegelijk ook kennis en verdieping willen bieden. Willen we dat? Waarom?
Misschien moet de vraag als altijd zijn: hoe intrigeren we de bezoeker, hoe voorkomen we dat die afhaakt en juist gemotiveerd blijft ‘zoeken’. Meest recente ontwikkeling op dit gebied is dan niet zozeer de belevingsstrategie, maar de participatie en co-creatie die gefaciliteerd kan worden met behulp van Web 2.0 toepassingen. Mee-maken dus, niet meer en niet minder. En daar speelt visuele verleiding een grote rol. De eerste aanblik moet het doen. Daarom ook kan de erfgoedsector zoveel leren van de makers van tijdschriften, of het nu publiekstijdschriften of special interest magazines zijn. De kunst van het verleiden is dit, en “vinden, binden, boeien”. Wat in dit geval eerder tonen, (ver)binden en boeien zou zijn.
Onlangs kwam ik een paar andere zoek-manieren tegen die vooral ook visueel georienteerd waren. Ik vraag me af of dat dan de toekomst heeft. De eerste, Like (Riya), kun je afbeeldingen met elkaar vergelijken, aan de hand van visuele kenmerken: “Unlike most other image search engines (including Google image search), like.com indexes images based on more than simple metadata and tags. Using Riya’s image recognition technology, like.com can search through a library of products and find ones similar to the look of any selected product. Users can shop for shoes, bags, watches, jewelry, clothes and much more without even typing in search terms if they choose.”
Een andere is SearchMe. Deze laat meteen zien wat je zoekresultaat is: “Searchme lets you see what you’re searching for. As you start typing, categories appear that relate to your query. Choose a category, and you’ll see pictures of web pages that answer your search.” Dat kan natuurlijk de oppervlakkigheid in de hand werken, als we er van uit gaan dat een goed uiterlijk niet meteen ook de beste inhoud heeft. Maar in feite is dat weinig anders dan de preview plugin, SnapShot, die aan dit weblog is toegevoegd. De bezoeker krijgt bij elke link een vooruitzicht. Dat scheelt tijd en wanneer aandacht schaars is, telt elke seconde. Probeer het zelf, met een paar klikken voeg je het toe aan je website.
Nog een andere is Simploos, dat het zoeken in Google of Yahoo visueler maakt. “What you see is what you get,” is hier letterlijk genomen.
Weer meer op de zoektechnologie zelf gericht, is bijvoorbeeld eVision: “Locating images and video is not an easy task, and when there are many files to search through, sometimes the only way to search through them is visually. Now the next generation eVision technology can do just that – find images and video visually.”
Van het ‘kijk en vergelijk’ principe, maar dan met meer dan alleen visuele data, zag ik vorig jaar tijdens MW2008 in het NRC Institute for Information Technology in Ottawa een prachtig voorbeeld: “Nefertiti is a 2D management system that automatically describes the composition, texture and colour distribution of 2D images by applying sophisticated techniques in order to capture the most important features in an incredibly compact descriptor or index. Nefertiti can search the index database in almost no time in order to retrieve similar 2D images by applying a content-based approach and the query-by-example paradigm.
Nefertiti is based on a proprietary technology and is foreseen for applications like cultural heritage databases, 3D models texture databases, forensic and catalogues.” Nefertiti wordt met name geschikt geacht voor erfgoed instellingen.