1 januari 2009: gelukkig nieuw jaar!

Vooruitblikken en terugkijken op nieuwjaarsdag is cultureel erfgoed te noemen, iets wat we al voor de jaartelling deden. Een nieuw jaar betekent een nieuw begin, nieuwe kansen en (gedeeltelijk) afscheid van het oude.
Lang geleden begon het nieuwe jaar bij het begin van de lente, als de natuur weer tot leven kwam, of begin januari, als de dagen beginnen te lengen. Bij de invoering van het christendom wilde de Kerk een eind maken aan de heidense gewoonten rond deze nieuwjaarsviering, en riep 1 januari uit tot bid- en boetedag om de besnijdenis van Jezus (8 dagen na de geboorte) te vieren.

Bij de Romeinen begon het nieuwe jaar op 1 maart, totdat Julius Caesar in 44 v.C. de Juliaanse kalender invoerde. Sindsdien begon nieuwjaar op 1 januari. De Romeinen offerden sindsdien op die dag aan de god Janus (de god met de twee gezichten, naar wie januari is genoemd; zie foto) om hem mild te stemmen voor het aankomende jaar.

De Germanen kenden al de joeltijd (of Julhoogtij). Tijdens dit midwinterfeest werden de wedergeboorte van de zon en het ontwaken van de natuur gevierd. ‘s Nachts zouden de goden uit de hemel op aarde dalen om ‘zegen en heil’ en ‘weldaden’ te verspreiden. Ook de Germanen hoopten met nieuwjaar dus al op veranderingen ten goede. Het joelfeest begon op 25 december, als de dagen gingen lengen, en duurde tot 6 januari, het huidige Driekoningen. Rond de 8e dag, ofwel 1 januari, was het hoogtepunt met veel kabaal, grote vuren, dierenoffers en veel eten en drinken werd afscheid genomen van het oude jaar.

Don Luis de Zúñiga y Requesens (Barcelona 1528 – Brussel 1576) was een Spaans legeraanvoerder en landvoogd van de Nederlanden ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog. Don Luis de Requesens volgde in 1573 de hertog van Alva op als landvoogd, nadat die een aantal nederlagen tegen de opstandelingen had geleden. De Spaanse landvoogd Requesens besloot in 1575 dat het nieuwe jaar officieel op 1 januari begon.

Deel mee:

Leave a Reply Cancel reply