6 verdienmodellen op internet voor erfgoedinstellingen

Marketing en sales lijken nog steeds de aangewezen afdelingen om zich bezig te houden met verdienmodellen en de verbetering of verandering hiervan. In een tijd van digitale en sociale media zullen ook de meer publieksgerichte taken (zoals tentoonstellen en educatie) steeds vaker actief moeten meewerken aan het versterken van de inkomsten via (andere) kanalen. Ik zie het echter nog weinig gebeuren en tijdens veelvuldige gesprekken met erfgoedinstellingen  komt dit ook zelden op die manier ter sprake. Om die reden ben ik begonnen daar research naar te doen. De toepasbaarheid van business model innovatie neemt immers toe naarmate er meer best practices voorhanden zijn, die een organisatie op weg kunnen helpen. Online is veel informatie te vinden over verdienmodellen; meestal van commerciële bedrijven, maar steeds vaker ook voor non-profit organisaties. Het merendeel is nu gericht op verdienen via internet. Dat is logisch in deze tijd van nieuwe media, verschuiving van advertentiebudgetten, en met de groeiende digitale activiteiten (en middelen!) van erfgoedinstellingen lijkt dit voor hen ook de logische plek te zijn om de financiële horizon te verbreden. Op Slideshare verzamelen we voor het bmice netwerk presentaties op dit gebied en volgen we personen en organisaties die zich o.a. met business modellen bezighouden.
Pluspunt van alle voorbeelden en informatie op internet is dat we niet het wiel opnieuw hoeven uit te vinden. Er zijn immers heel wat praktijkcases waaruit geput kan worden en dan kijken we ook naar niet erfgoed-gerelateerde organisaties, die wel sterk leunen op publieksdiensten en/of hoogwaardige content. Je kunt momenteel als erfgoedinstelling niet meer per definitie terugdeinzen voor een commerciëlere aanpak, lijkt me. Dus waar zouden we ons op kunnen richten als erfgoedinstelling?
Eelco de Boer spreekt in zijn boek “10 verdienmodellen op het internet” over diverse mogelijkheden. Bij enkele van die modellen zijn zeker aanknopingspunten te vinden. Ik geef ze hier in willekeurige volgorde.

1. Infoproduct
Een infoproduct is een product zoals een e‐book of software. Het enige wat je hiervoor hoeft te doen is het schrijven van waardevolle informatie, daar een PDF bestand van maken en het infoproduct is klaar. Groot voordeel van een infoproduct is dat het je, behalve het (her)produceren van de content, vrijwel niks kost om het (technisch) te leveren, dus die kosten zullen de winst niet drukken. Veel ondernemers denken dat zo’n infoproduct over geld verdienen op het internet moet gaan. Volgens Eelco de Boer kun je beter een infoproduct maken over een onderwerp waarvan je veel afweet en waar weinig concurrentie in is, oftewel een niche. Dat lijkt me voor veel musea een inkoppertje.

2. Resell rights
Wanneer je niet zo’n digitaal product hebt, of niet wilt maken, dan kun je denken aan ‘Resell Rights’. Wanneer je bijvoorbeeld een e‐book hebt aangeschaft en daar de resell rights over bezit, betekent dit dat je dat je het recht hebt om dat e‐book door te verkopen. Dit kan een mooie manier zijn van het uitbreiden van de mailinglijst, het uitbreiden van je klantenbestand of het verder doen reiken van je profiel bij nieuwe doelgroepen.

3. Affiliate marketing
Voor sommige instellingen is het vloeken in de kerk wat ik nu doe, maar ik denk dat zeker ook ‘affiliatie marketing’ mogelijkheden biedt voor de erfgoedsector. Het is mijn inziens een kwestie van de juiste balans hierin vinden. Een affiliate is een persoon die producten van een merk of organisatie promoot in ruil voor commissie. Eelco de Boer geeft als voorbeeld het e‐book: Je hebt een e‐book geschreven welke je door affiliates wilt laten promoten. Je beslist dat je 50% van de opbrengst deelt met je affiliate. Elke affiliate krijgt een unieke link (url). Wanneer er een verkoop plaatsvindt via die unieke url (de bezoeker klikt erop en bestelt), ontvangt de affiliate zodoende het vastgestelde bedrag. Voor beiden een win‐win situatie.

4. Micropayments
Andere optie is wellicht het zogenaamde ‘micropayment’. Micropayments zijn kleine betalingen die via sms, telefoon of creditcard gaan. Voordeel van micropayments is dat het laagdrempelig is voor de bezoeker, die weinig meer hoefte te doen dan de telefoon te pakken, of gebruik te maken van bijvoorbeeld iDeal, om een betaling te doen. Erg handig voor betalingen van kleine bedragen. Klinkt misschien als dubbeltjeswerk, maar dubbeltjeswerk kan (geautomatiseerd) erg lucratief zijn; de appstore van iTunes is daar een goed voorbeeld van. Het is vrij eenvoudig te implementeren op een website, bijvoorbeeld i.c.m. een webshop. Denk hierbij onder andere aan de museumwinkel, die zich doorvertaalt in een online versie. (hierover later meer op bmice.nl) Vraag je dus af of, en op welke producten, jouw instelling micropayments kan toepassen. Mogelijk ontstaat hierdoor een heel nieuw aanbod. Ook hier geldt, dat je bij voorkeur inzet op een product dat specifiek past bij jouw organisatie, waardoor de uniciteit en dus het concurrentievoordeel toeneemt.

5. Sms-marketing met internetmarketing
Ook een optie, gekoppeld aan nieuwe communicatiestrategieën is “SMS-Marketing in combinatie met Internetmarketing”. Je bent vast bekend met geautomatiseerde nieuwsbrieven via e-mail. De meeste ontvangers van deze nieuwsbrieven zijn in de veronderstelling dat de nieuwsbrief persoonlijk en op dat moment aan hun is gericht; wat erg effectief werkt. Ik denk hierbij direct aan lespakketten voor scholen, waarbij leerlingen dagelijks verse content aangeleverd krijgen. Dit principe is ook toe te passen met SMS berichten. Je zou bijvoorbeeld een service kunnen starten waar je elke dag een bepaald sms‐bericht verstuurt. De ontvanger ervaart het alsof hij/zij elke dag een sms‐bericht van jou persoonlijk krijgt, terwijl alles volledig geautomatiseerd is. Jongeren zijn hierbij een dankbare doelgroep. Natuurlijk moet je ten aanzien van jongeren en marketing en/of sales de nodige voorzichtigheid betrachten. Het YoungMarketing weblog van Dennis Hoogervorst biedt een schat aan informatie op dit gebied. Eelco de Boer ziet in de combinatie sms‐marketing met internetmarketing “een gouden combo”. Ik zeg: durf hierin creatief te zijn, deze markt ligt nog open!

6. Google adds
Het lijkt een platgetreden pad, de google en andere advertenties die je op veelbezochte websites ziet. Maar werkt dat nu ook voor het niet commerciële weblogs van een erfgoedinstelling? Een goed voorbeeld is Mimoa, de online architectuur database. De website trekt zo’n 75.000 bezoekers per maand, wat aan advertentie inkomsten ongeveer een ton per jaar op zou kunnen leveren. En ze hebben dan ook de google advertenties, die in mijn optiek niet echt misstaan. Met een verstandige redactionele insteek kun je zelfs nog op ideeën gebracht worden voor gerelateerde onderwerpen of doelgroepen door af en toe zelf eens te bekijken welke advertenties op basis van jouw content worden geplaatst.

Meer informatie over de beschreven methoden vindt je hier (gratis te downloaden). Bij Erfgoed 2.0 ben ik momenteel bezig, op basis van mijn research en bevindingen, met het opzetten van advies en projectondersteuning voor erfgoedinstellingen. Daarmee helpen we de instelling met het ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen en organisatiecommunicatie op basis van de eigen specifieke kwaliteiten en capaciteit. Zo leidt het ene verdienmodel tot de volgende.