BMICE Verdienmodellen (1)

Een van de grootste uitdagingen met digitaal erfgoed is om er geld mee te verdienen. Een onlosmakelijk onderdeel van business model innovatie is daarom de zoektocht naar verdienmodellen, manieren om inkomsten te genereren.

Denkoefening
In de publicatie ‘Business Model Innovatie Cultureel Erfgoed’ worden vijf oplossingsrichtingen geschetst voor verdienmodellen rond digitaal cultureel erfgoed. Het is geen kant-en-klaar palet aan direct implementeerbare verdienmodellen, maar veel meer een denkoefening. Het gaat om de mindset. Een denkoefening die op termijn overigens best in zo’n palet zou kunnen resulteren.
De denkoefening in BMICE is als volgt. Stel, je hebt een digitale collectie. In welke verhouding kan die collectie staan tot je (gewenste) inkomstenbronnen? De publicatie geeft vijf simpele suggesties om op voort te borduren:

1. Origineel
Voor veel, maar zeker niet alle, erfgoedinstellingen is de fysieke toegang tot hun collectie altijd een belangrijke inkomstenbron geweest. Door het collectiemateriaal digitaal beschikbaar te maken, kan een erfgoedinstelling zich breder onder de aandacht van potentiële bezoekers brengen. In deze oplossingsrichting is de digitale collectie geen inkomstenbron, maar wel een driver voor andere inkomstenbronnen.

2. Origineel-digitaal
Een tweede oplossingsrichting is om de digitale collectie te zien als ‘grondstof’ voor nieuw creatief werk en voor diensten die door derden ontwikkeld kunnen worden. Een voorbeeld is het licenseren of verkopen van gearchiveerde, digitale filmfragmenten voor een nieuwe documentaire. In deze oplossingsrichting gaat het om verdienmodellen waarin de digitale collectie een directe inkomstenbron is.

3. Curator-digitaal
Waar bij de tweede oplossingsrichting het digitale erfgoed centraal staat als inkomstenbron, is dat in de derde richting juist de context rondom de digitale collectie. Bij deze oplossingsrichting gaat het om dienstenontwikkeling. In veel van dit soort modellen is het digitale collectiemateriaal gratis beschikbaar.

4. Brand-digitaal
In de vierde oplossingsrichting staat het digitale collectiemateriaal geheel in dienst van merken en reputatie. De inkomstenbronnen hebben hier alles te maken met de naam en reputatie van de erfgoedinstelling, waarbij een scala aan mogelijkheden bestaat. Het belangrijkste ‘doel’ van het digitale collectiemateriaal ten aanzien van het verdienmodel is hierbij om het merk een ‘smoel’ te geven. Niet zelden is het digitale materiaal in brand-digitaalmodellen gratis voor gebruikers beschikbaar.

5. Productbundels
In de vijfde oplossingsrichting, tot slot, komen een aantal van de voorgaande richtingen samen. Centraal in deze oplossingsrichting staat de bundeling van verschillende inkomstenbronnen. Buiten de erfgoedsector is een eenvoudig model van productbundels te vinden in de muziekindustrie. Teruglopende cd-verkopen worden bijvoorbeeld te lijf gegaan door bij cd’s een kortingsbon weg te geven voor liveconcerten. Bij productbundels is het digitale materiaal meestal wel een directe inkomstenbron voor de erfgoedinstelling, maar niet de belangrijkste.

Lees hier [link volgt; site in beta!] het hoofdstuk over verdienmodellen uit de BMICE-publicatie.