Cockroach Tour in het  Science Museum.

De komende tijd nemen studenten aan de Reinwardt Academie in het kader van de minor Publiek & Media voor Erfgoed 2.0 uiteenlopende onderwerpen onder de loep…

Door Mitzi Konijn

Stel, je bent een kakkerlak, je loopt al honderden miljoenen jaren op aarde rond. Dan is daar opeens de mens, die nieuwe wezens die opeens aan zij komen waaien, met hun obsessie voor verandering en uitroeien van tijd. Hoe kun je dit gedrag dan verklaren?

A Cockroach Tour
Sinds 2010 heeft het Science Museum in Londen, samen met de Deense kunstgroep SUPERFLEX, een revolutionaire manier van rondleiden toegevoegd binnen haar educatieve programma. Het museum noemt het zelf een participatory art event. Geen reguliere rondleiding waarbij bezoekers luisteren naar informatie, maar een participatieve ervaring voor alle leeftijden.

Bezoekers stappen letterlijk in het schild van een kakkerlak en ontdekken de collectie en de menselijke geschiedenis hierachter onder begeleiding van de kakkerlak John Cockroach. John is gefascineerd door de mensheid. ‘The David Attenboroug of cockroaches’ aldus Rasmus Nielsen, één van de initiatiefnemers van SUPERFLEX. Hij wil het gedrag van zijn nieuwe menselijke vrienden begrijpen, die zich niet gedragen zoals hij van normale levende wezens gewend is.

Waarom werkt het?
Het verhaal dat verteld wordt tijdens de Cockroach Tour is al aanwezig binnen het Science Museum, maar door het perspectief te veranderen is een compleet andere context ontstaan. Het gaat niet meer zuiver om de technische evolutie, maar om een sociale analyse (van een kakkerlak) van de redenen dat deze ontwikkeling heeft plaatsgevonden. De narratieve ruimte die al aanwezig is binnen het museum, die van industriële vooruitgang en belangrijke uitvindingen, wordt gebruikt om de mensheid te analyseren door de ogen van een wezen dat al ver voor de komst van de mens op aarde rondliep. Deelnemers aan deze rondleiding wanen zich dus even in een afwijkende interprative community, namelijk die van een kakkerlak.

Het is niet vanzelfsprekend dat bezoekers bereid zijn om zich te verkleden voor een rondleiding, maar de Cockroach Tour wordt, juist doordat ook de deelnemers aan de rondleiding zich verkleden als kakkerlak, en door het afwisselen van bezinning, spanning en speelsheid, getransformeerd tot een experience. Het interactive experience model van Falk en Dierking met een persoonlijke, fysieke en sociale context is hierin duidelijk te herkennen. De intrinsieke motivatie van bezoekers om een museumbezoek te combineren met entertainment in de vorm van een afwijkende rondleiding heeft er tot de dag van vandaag voor gezorgd dat de Cockroach tour een enorm succes is!  

Deze vorm van rondleiden biedt een prikkelend alternatief voor het individuele bezoek en het passief luisteren naar een rondleider. Bezoekers worden geactiveerd door de fysieke componenten, ze worden uitgedaagd zicht te gedragen als kakkerlak. Naast een scherpe analyse van de mens wordt de experience hiermee versterkt door het feit dat er nerveus (als een groepje kakkerlakken) van A naar B door het museum wordt gerend. Deze manier van engagement, het toepassen van het lichaam, tijdens een rondleiding is nieuw. (Andere voorbeelden van deze manier van rondleiden zijn eigenlijk niet te vinden en instellingen houden het wat dat betreft vooral bij verkleedfeestjes voor kinderen.)

Tot slot is de kwaliteit van de acteerprestatie van de acteur die de rol van John Cockroach op zich neemt een beslissende factor in het succes van de rondleiding. Het Science museum heeft er voor gekozen om dit niet door vrijwilligers te laten doen. Door de toevoeging van een kwalitatief goede, professionele, acteur wordt de beleving van een kakkerlak die de groep rondleidt zo effectief mogelijk overgebracht. Hierbij is een samenwerking aangegaan met de organisatie Spectrum die zich specialiseert in historisch drama, gericht op erfgoededucatie.

Het is nog steeds mogelijk om deel te nemen aan de Cockroach Tour. Deze rondleidingen worden gegeven in het weekend, op zaterdag en zondag, en tijdens de Lates, wanneer het museum ’s avonds haar deuren opent voor bezoekers. Voor alle informatie over het boeken van deze rondleiding kun je op de website van het Science Museum terecht.