Cureer emoties, geen schilderijen
Een escape room is storytelling in de meest immersieve vorm.
In deze blogreeks onderzoeken we hoe je kunt concurreren voor de schaarse vrije tijd van je bezoeker. In een vorige blogpost schreef ik al over het concurreren van musea met de IKEA of het strand, in plaats van met elkaar. Het eerste is eens kijken wat bezoekers nu eigenlijk in hun vrije tijd doen en waarom. Daarom duik ik de komende tijd in verschillende populaire voorbeelden en zoek ik uit wat een museum of erfgoedinstelling hier van kan leren. In deze post:
De escape room
Je wordt opgesloten met een groep mensen en moet enkel met behulp van de omgeving en met het collectieve denkvermogen verschillende puzzels maken en raadsels oplossen om binnen bepaalde tijd ontsnappen. Als teambuilding, om als gamer jezelf eens in het fysieke leven te bewijzen of om ‘tijd en realiteit te vergeten’. Er zijn sinds 2014 zo’n 200 escape rooms in Nederland ontstaan en er komen er steeds meer bij. Sinds het fenomeen ook in de De Wereld Draait Door is geweest is het duidelijk: escapen is hip. Maar voor wie? En waarom? En kunnen we hier iets van leren? Ik spreek met Micah Kessel, een van de oprichters van Sherlocked in Amsterdam.
Wie lopen er in een escape room rond en niet in jouw museum?
Wat het meest interessant is aan escape rooms zijn de mensen die dit spelen. Het bezoeken van escape rooms valt qua prijsstelling en de ervaring misschien nog wel het meest in de categorie van paintballen, lasergamen en karten. Hoewel het fysieke aspect in een escape room misschien niet direct vergelijkbaar is, zijn de overwegingen dit wel. Het is een uitje wat ‘iets anders is dan anders’ met een vaststaande tijd waarin je met de groep mensen op een andere manier interacteert. Vaak wordt dit gecombineerd met bijvoorbeeld eten of drinken om er een ‘dagje uit’ van te maken.
Er is voor iedereen wel een experience te vinden die hen het meest aanspreekt. In Nederland zijn er alleen al de volgende thema’s te vinden: ontsnappen uit een laboratorium, uitvinden wat er is gebeurd in het kamer van een weesmeisje, levens redden in een bunker, een reis meemaken door de geschiedenis, de tweede wereldoorlog meemaken, voorkomen dat een onderzeeër zinkt, als privé-detective een raadsel oplossen, meedoen aan een medisch experiment, een bom onschadelijk maken of uit een (echte) gevangenis ontsnappen.
Escape room De Voltage
Exacte cijfers voor de relatief nieuwe branche zijn er maar weinig, maar een studie uit 2015 geeft aan dat escape rooms een gemixt publiek aantrekt. Zo’n zeventig procent van de groepen bestaat uit zowel mannen als vrouwen. De groepen enkel man of vrouw lopen gelijk op met ongeveer 15%. De soorten groepen zijn relatief gelijk verdeeld over bedrijfsuitjes, dates, jonge volwassenen (<21) en groepen met meerdere generaties. De enige groep die significant groter is zijn groepen volwassenen boven 21.
Deze studie gaat is gehouden bij verschillende escape rooms in voornamelijk Azië, Noord-Amerika en Europa (50% van de respondenten). Gevraagd naar de markt in Nederland geeft Micah aan dat hij schat dat ongeveer 40% van zijn bezoekers bestaat uit bedrijfsuitjes. “De rest zijn toeristen en groepen vrienden of familie. In Nederland is overigens wel een grote markt, want nerds zijn hier cool. Dat is totaal anders dan in bijvoorbeeld Duitsland.”
Storytelling in de meest immersieve vorm
Als antwoord op de vraag waarom Micah en zijn partners ‘Sherlocked’ zijn begonnen volgt een anekdote. “Toen ik voor het eerst meegesleept werd naar een escape room, was mijn eerste gedachte ‘Who cares?’. Toen ik het eenmaal gespeeld had dachten we: WACHT! Dit heeft zoveel potentie. Er kan zoveel geïnnoveerd worden. Dit is de eerste keer dat een ervaring niet als laagje bovenop een bestaand product gelegd wordt, maar dat de ervaring het product zelf is.”
In de meeste strikte zin kan deze uitspraak betwist worden: maken een film, entertainment park en games immers niet ook van een ervaring een product? Toch valt er iets te zeggen voor Micah’s benadering. In een escape room beleef je een compleet verhaal waarin je als jezelf de hoofdrol speelt. Anders dan bij een film of games is er geen scherm, avatar of acteur om achter te schuilen. Het is storytelling in de meest immersieve vorm.
Micah legt het als volgt uit: “We zijn behavioural designers. Wat we dus doen is niet starten bij de vorm maar bij de emoties. In tijd X creëren we uitdagende interactie Y die leidt tot emotie Z. Vervolgens kijken we: wat is een fijne emotie om hierna te voelen? Hier omheen bedenken we een narratief, waarbij alle elementen met elkaar kloppen.” Binnen het spel is er weliswaar veel vrijheid om objecten te zoeken en op te pakken welke onderdelen goed bij je passen, maar de duur, storyline en gecureerde gevoelens staan al vast.
Fysiek uitdagende testen, kennisvragen over verschillende onderwerpen en puzzels wisselen zich af. De opdrachten zijn zodanig ontworpen dat een hoeveelheid aan vaardigheden in het team nodig is. Om te ontsnappen zal iedereen in de kamer iets bijdragen. Alleen de mensen in deze kamer, want telefoons mogen uiteraard niet mee naar binnen. Dit alles met als doel dat de groep de opdracht bereikt en iedereen een held is. Micah: “Een escape room kan een deur in jou open maken waarbij je je potentie kan benutten.”
Wat kan een museum hiervan leren?
Bij een escape room staan duur, storyline en gecureerde gevoelens al vast. De bezoeker hoeft nergens anders over na te denken dan wat er in deze ene ruimte is en beleeft dit dus met volle aandacht. De inrichting van de ruimte, de informatie en regels staan in het teken van een ding: de beleving van het verhaal door de bezoeker.
- Cureren van gevoelens
Curatoren van musea plaatsen nu de kunsthistorische waarde van verschillende werken voorop en creëren hiermee de verhalen. In de ontwerp-filosofie van een escape room zouden de schilderijen een middel zijn tot het doel: gevoelens oproepen bij de bezoeker. Welke gevoelens roepen welke werken op en hoe kunnen deze in de ruimte geplaatst worden zodat dit de wenselijke ervaring oplevert? Allemaal kleine donkere, intieme ruimtes, een huiskamer, misschien zelfs een speeltuin of een doolhof?
Escape room Overijssel heeft WOII als thema
2. Krachtig narratief
De tours van Museumhack zijn hier een goed voorbeeld. Deze kunstliefhebbers ‘hacken’ het museum met roddels en stoere verhalen om jonge doelgroepen weer naar het museum te krijgen. Door een thema te kiezen en hierbinnen anekdotes te kiezen waarin men zich in kan of zou willen verplaatsen is al veel mogelijk. Zo kan men ondergedompeld worden in het leven van een kunstenaar, een bepaalde tijdsperiode of stroming. Om het nog verder door te voeren hoeft het narratief niet eens over kunst te gaan, maar past deze alleen bij het gevoel wat de kunst oproept. Als er maar een eenduidig verhaal te ontdekken valt wat een begin, midden en eind heeft die de gewilde emoties triggert.
In escape room limburg duikt men het oude Egypte in.
3. Groepsgevoel
Musea hebben vaak als doel een zo breed mogelijk publiek te trekken. Dit kan door zoals bij een escape room verschillende doelgroepen in staat te stellen samen iets te kunnen bereiken door hun variatie in vaardigheden/interesses in te zetten. Misschien moet er worden getekend, composities nagespeeld, gezichtsuitdrukkingen nagedaan, puzzels opgelost of vragen beantwoord. Spelenderwijs zou men samen over compositie, kleurenleer of geschiedenis kunnen leren.
4. Vrijheid door te beperken
Volledig opgaan in een activiteit is makkelijker als er weinig afleiding is. Onduidelijkheid over praktische zaken als route, tijd, eten en drinken moeten zoveel mogelijk van te voren worden weggenomen. De bezoeker wil weten waar deze aan toe is, juist om zich te kunnen laten verrassen. Het tijdelijk innemen van de telefoon, aangeven van de tijdsduur van een gemiddeld bezoek en een compleet arrangement voor een dag aanbieden zijn hiervoor praktische oplossingen.
Het belangrijkste is om deze immersieve storytelling niet als extra laag te beschouwen, maar als uitgangspunt van een expositie te nemen. Zo kan de bezoeker bij de hand genomen worden om op een zo laagdrempelig mogelijke manier zich in de kunst te verliezen. Het gevoel van vrijheid zit juist in de beperkingen.