De Collectiebalans
Vandaag vond bij het ICN in Amsterdam een syposium over de collectiebalans plaats: “Wat kan ik met de collectiebalans?” De collectiebalans is de zogenaamde nulmeting voor de Collectie Nederland. (jawel daar is de term weer!) Zoals ICN omschrijft: een onderzoek naar het wel en wee van museumcollecties in Nederland. De collectiebalans geeft een globaal overzicht van museale collecties en bevat kwalitatieve informatie over het roerend erfgoed. Het geeft inzicht in de aard, omvang en gebruik van museumcollecties én gegevens over de museale instellingen zelf.
Een nuttig en zeer bruikbaar onderzoek, en voor hen die al wat bekender zijn met de inventarisaties op Nederlands collectiegebied, is de gelijkenis met MusIP direct waarneembaar. Het mag dan ook niet verbazend zijn dat MusIP een sterke basis heeft geboden voor de uitvoering van het onderzoek.
Ondanks dat de middag bedoeld was om het onderzoeksrapport van de Collectiebalans aan beleidsmederwerkers van het Ministerie van OCW te bieden, ging het bij de sprekers voornamelijk over MusIP. Er werd veel verteld; over het ontstaan van MusIP, over de resultaten van MusIP en over de mogelijkheden met MusIP. Als oud MusIPer en projectleider MusIP Amsterdam had ik daar uiteraard geen problemen mee! Er is immers vele malen benadrukt hoe bruikbaar MusIP is geweest voor de erfgoedinstellingen, voor beleidsmakers en de museumconsulentschappen, maar ook hoe belangrijk MusIP nog gaat zijn voor diezelfde partijen én het publiek.
Nu de collectiebalans is afgerond en de RACM (nu: RCE) bezig is met de erfgoedbalans (zelfde nulmeting maar dan voor monumenten en landschappen) ziet de toekomst er aardig rooskleurig uit voor die o-zo-vaak-genoemde-Collectie-Nederland. Zo is met behulp van MusIP IGEM al ‘dieper’ uitgewerkt, is de provincie zeeland een collectieportal aan het bouwen waarbij zowel archieven, bilbliotheken als musea ontsloten worden en ziet het Sociaal Cultureel Planbureau de collectiebalans, en MusIP, als een uitermate sterke bron voor nader onderzoek.
Hoe mooi en bruikbaar deze nulmeting ook is, er mag een keerzijde genoemd worden. Zoals ICN zelf in het rapport in de inleiding aangeeft:
“De collectiebalans omvat het grootste deel van de museale collectie Nederland. Dankzij een onderzoek naar de collecties van ongeveer 700 instellingen bestaat nu een betrouwbaar beeld van onze gezamenlijke museumcollectie. De collectiebalans heeft echter niet de pretentie volledig te zijn. Door de concentratie op collecties van musea blijven verzamelingen van andere erfgoedbeherende organisaties grotendeels buiten beeld. Zeker in een tijd waarin de grenzen tussen de traditionele erfgoedsectoren vervagen en erfgoedbrede samenwerking steeds vaker voorkomt, kan dit als een gemis worden gezien. Ook het immateriële erfgoed blijft door de telling van collecties buiten beschouwing. Toch zullen we ergens moeten beginnen met het tellen van ons erfgoed. Deze collectiebelans is het begin.”
Tegen deze laatste woorden heb ik uiteraard weinig in te brengen. Dus .. kom maar op met die Collectie Nederland…!
De collectiebalans zal een dezer dagen via de collectiewijzer van het ICN beschikbaar worden gesteld.