Games & erfgoed: De crossmediale aanpak

Volgens Theo is crossmedia snel uit te leggen: het gaat om verschillende manieren om mensen met hetzelfde gedachtegoed samen te laten komen. Crossmedia zijn conversaties, ontmoetingsplekken, eigenlijk alle plekken waar mensen fysiek bij elkaar komen, waar info wordt uitgewisseld, dus ook middels radio en televisie. Het is goed om daarbij in relatie tot erfgoed te denken aan wat precies het doel is van het inzetten van crossmedia, zo stelt Theo dat het van belang is om bewust te zijn van het onderscheid tussen ‘erfgoed in situ’: waar bevindt het erfgoed  zich oorspronkelijk, en ‘erfgoed ex situ’: waar is het nu, in welke museale context? Er ontstaat nu nieuwe content, maar vooral ook nieuwe context die toelichting nodig heeft en vooral voortdurend verandert onder invloed dialogen en deelname aan het discours over welke waarde en betekenis wij aan erfgoed toekennen en van media, waardoor het op verschillende plekken en tijdstippen in meerdere verschijningsvormen en contexten aanwezig is; dan zouden we naar zijn idee kunnen spreken over trans-situ.
Maar gaat het dan alleen om digitaal erfgoed? En is dit gelijk toegankelijk? Nee.

De kracht van crossmedia
Het is belangrijk om een koppeling te maken tussen fysieke, digitale en immateriële aspecten. Zo zijn er bijvoorbeeld evenementen nodig, ook online. Belangrijk voor een succesvolle toepassing van crossmedia is volgens Theo dat er moet worden losgelaten: ‘loosen’. Er moet beter worden geluisterd; ‘listen’; er moet worden gedeeld; ‘likewise’, er moet voortdurend geleerd blijven worden; ‘learn’, er moet een relatie worden opgebouwd met gebruikers en sponsors door de inzet van sociale media; ‘relations’ en ten slotte moet ervoor worden gezorgd dat we niet gemist hoeven te worden; ‘love’.

Theo geeft het voorbeeld van TED.com, volgens hem een mooi crossmediaal voorbeeld dat zich uit in een website die verschillende soorten lezingen streamt van prominente sprekers. TED is crossmediaal omdat het motiveert tot het aangaan van sociale interactie, het zelf organiseren van besprekingen en het delen van ideeën. Om een goedlopend crossmediaal idee in beweging te krijgen is het van belang om niet zomaar een mediamix te kiezen, maar door eerst goed naar het basisconcept te kijken: wat zijn de missie, visie en de relaties van de instelling? Hoe krijg je mensen mee en hoe laat je het werken? Theo bespreekt verder de aspecten ‘social marketing’ en ‘concepting’ als wezenlijk onderdeel van crossmedia, waarbij respectievelijk het teweegbrengen van sociale interactie en het teweegbrengen van een gedachtegoed door een merknaam belangrijk zijn. Maar daarnaast mogen ook de aspecten ‘connectiviteit’ en ‘collaborative networks’ niet worden onderschat: er zijn verschillende groepen en hoe kunnen deze mensen elkaar ontmoeten? Het debat kan daardoor innoveren. Denk excentrisch, denk buiten je eigen centrum en ga juist naar een centrum waar veel mensen zijn.

Maar hoe dan?
De kracht van crossmedia zit in de mogelijkheid tot combineren. Denk aan de kracht van een boek (het printmedium) en de respons op dit boek middels sociale media. Deze media zullen soms parallel lopen,  maar elkaar ook kruizen. (Theo vergelijkt dit met een metrokaart, waarbij verschillende lijnen kruizen maar ook naast elkaar opgaan).  De boodschap moet het sterkst zijn op deze kruisingen. Gelaagdheid zorgt voor een sterkere beleving en meer participatie. Van chronologisch naar niet-chronologisch en continu, gekenmerkt door:

– de mediumspecificiteit: de kwaliteiten van het medium, bijvoorbeeld Foursquare: een mobiele applicatie waarbij gebruikers zelf locaties op een digitale kaart zetten, punten krijgen voor het ‘inchecken’ op deze locaties: dit is mogelijk door de specifieke eigenschappen van de telefoon.

-een verbindende factor: het  internet, dit geeft de mogelijkheid om te communiceren met veel media.

– storytelling: je vertelt een verhaal langs alle media, maar de boodschap verandert: het basisconcept moet op orde zijn voor een duidelijke boodschap.

– co-creatie/conversatie/participatie: de content verandert door deelname van de gebruiker aan het verhaal. De gebruiker wordt aandeelhouder en dus zijn ook community management en redactioneel onderhoud belangrijk.

– non-lineair:  er is een andere manier van denken vereist.

– kruislingse beïnvloeding: het is de bedoeling meer mensen te bereiken, conversatie op gang te brengen en meer betrokkenheid te genereren. De erfgoedsector heeft immers ook een politieke verantwoording: meer draagvlak creëren.

Theo noemt nog enkele initiatieven op crossmediaal gebied, zoals uitgevoerd door het Brooklyn Museum in New York en ook het Powerhouse Museum in Sydney, waarbij de collectie online geannoteerd kan worden. Hij benadrukt het feit dat de drempel zo laag mogelijk moet zijn om participatie te bevorderen en laat daarbij de naam Christy Dena vallen, crossmedia goeroe en schrijfster die in haar werk dit belang onderschrijft.

Afsluitend stelt Theo dat het digitale component van nieuwe media is belangrijk maar denk analoog: een online community kent bijvoorbeeld dezelfde sociale waarden zoals de fysieke wereld deze kent en daar dient rekening mee te worden gehouden.

N.B. De presentatie van deze sessie zal later online verschijnen.