Eerlijkheid duurt kort, korter…
We zijn al lang niet meer afhankelijk van officiële media voor onze nieuwsvoorziening en andere informatieverstrekking. Kennis en context zijn niet voorbehouden aan experts, tenzij we concluderen dat wij allen expert zijn op het gebied van onze eigen kennis, onze ervaring, inzichten, getuigenissen, onze waarheid. Via weblogs, twitter en platforms als facebook en hyves worden heel wat zaken ontmaskerd, reputaties gebroken, maar ook waanwijsheden de wereld in geholpen en nieuwe reputaties gevestigd; waarvan akte.
Kun je weten hoe oprecht iemand is op twitter als je de persoon ‘in het echt’ nauwelijks kent; hoe onecht zijn sociale media? Ik betoog vaak dat we het best op een analoge manier met sociale media kunnen omgaan. Doen wat we al eeuwenlang doen: elkaar ontmoeten, gesprekken aanknopen en vertrouwen op een combinatie van rationele inschatting, ervaring en intuïtie. Maar is dat afdoende? Onlangs kreeg ik een opmerking op twitter omdat ik mezelf retweette (zie afbeelding). Dat wil zeggen: ik had iets als @theomeereboer getweet, maar bedacht direct daarna dat ik het eigenlijk beter via @erfgoed20 had kunnen tweeten. Dus deed ik dat alsnog. Daarmee bestookte ik twee keer een groep volgers. Is dat lastig vallen? Of is het verschil in die twee groepen dan een meerwaarde in de zin van een groter bereik?
Motivatie voor dit tweeten, behalve dan@brewbart alvast laten weten dat ik zijn artikel aan het lezen ben, is dat ik als één van de twee hoofdpersonen achter Erfgoed 2.0 gevraagd ben als gasthoofdredacteur van MMNieuws. Het belooft een interessant nummer te worden, met een overzicht van (de gevolgen en impact van) het nieuwe media gebruik in de culturele sector. Daar ben ik trots op, dat wil ik graag wereldkundig maken; ik hoop dat veel mensen het gaan lezen en erover mee gaan denken, dat het (gestolde) blad een (veranderlijk) gesprek wordt. Vandaar dat ik geen DM gebrukte, maar gewoon in de openheid tweette. Is dat netjes, geoorloofd, respectvol? Zo kom ik tot een verstrengeling, niet zozeer van belangen, maar van rollen. En hoe ga je daar nu goed mee om? Het is zoals een acteur in één theaterstuk meerdere rollen kan hebben. Hoe goed zijn die rollen te scheiden c.q. te combineren? Hoe oprecht kun je zijn?
Het ging zoals dat in een kroeg kan gaan. Je zegt iets en herhaalt het net iets te luid tegen een ander en nog iemand, met het doel jezelf te promoten. Dan zegt een vriend van je dat je overduidelijk aan het netwerken bent; een beetje te duidelijk. Is dat eerlijk, het goede doel heiligt de inferieure middelen, of is het gewoon hinderlijk? Op die manier zorg je er immers voor dat nieuws gaat rondzingen met een hinderlijk geluid en uitgeholde ‘eerlijkheid’ als gevolg. Of is dat simpelweg een verschil in gebruik van twitter? Zijn er gedragsregels voor sociale media, is er een verschil tussen gedragsregels voor de overheid, commerciële bedrijven, non-profit en personen, of verschillen die met de nodige common sense niet van de ‘echte’ wereld?
Waar veel mensen twitter gebruiken om bij te kletsen met anderen (een soort koffiehuis of plein), gebruiken anderen het als nieuwsbron, of als marketingkanaal, als een manier om feedback te krijgen, meningen te peilen, relaties aan te knopen en te onderhouden, of een combinatie daarvan. Dat laatste is best moeilijk. Je moet vaak in een kort moment beslissen wat je gaat antwoorden, of je ergens al dan niet op ingaat en hoe dan. Het scheelt een stuk als je uitsluitend als jezelf twittert. Het wordt gecompliceerder als je, zoals we bij Erfgoed 2.0 doen, namens verschillende projecten aan community management doet.
Aangezien we met Erfgoed 2.0 als @erfgoed20, recentelijk ook via @Erfgoednieuws met dagelijks verzameld nieuws (Nederlandse, internationale en continue versie) en namens @bmice_t (en soms als @collectiewijzer) tamelijk actief zijn op twitter, komen we dit vraagstuk vaker tegen. Gebruiken we de verschillende netwerken om meer mensen te bereiken, meer meningen te horen, gesprekken en mensen met elkaar te verbinden, of creëren we daardoor een dwaalspoor?
Vreemd eigenlijk dat we er op dit weblog niet eens zo vaak dieper op in gaan. Over de kansen voor marketing en PR wel een en ander te lezen. We kunnen er ook kort over zijn: de combinatie van weblog/website en twitter is nu overal gemeengoed en werkt, maar de meeste marketing en PR via twitter is vervelend, doorzichtig en gaat voorbij aan wat -naast visie en missie- de 3e pijler voor een organisatie zou moeten zijn: relatie. Veel PR heeft helaas weinig met echte relaties te maken, waarbij je elkaar leert kennen, vragen stelt, helpt, aandachtig bent. Het blijft doorgaans bij 1-richtingverkeer, zenden en nog eens zenden, waarbij twitter de nieuwe megafoon is. Het gaat dan vrij simpel: je maakt nieuws (persbericht met een beetje meerwaarde) en twittert erover met een link naar je bericht. Zodra je dat doet, neemt het bezoek aan je weblog/website toe. Klaar?
Hoe makkelijk is het nu eigenlijk om te communiceren via twitter? De berichten zijn kort (140 karakters) en daardoor wil de nuance nog wel eens wegvallen. Kan je dan wel echt luisteren en oprecht interesse tonen? Of blijft het bij koffiepraat? Wederom een kort antwoord: het kan. Gaandeweg krijg je er meer behendigheid in, heb ik gemerkt, een soort lengte-timing. Een combinatie van twitter, mail en telefoon werkt natuurlijk ook goed. Toch zit ik nog vaak genoeg een tijdje te passen en te meten om een bericht niet al te cryptisch te maken en toch een reactie over te brengen.
Soms zie je nog wel vervolgberichten, aan elkaar gekoppeld met … maar zodra je meer dan 500 mensen volgt, komen er teveel updates tussendoor en dan is het effect van de vervolgtweet weg.
Wie langere berichten wil tweeten kan terecht bij Twitlonger.com. De naam zegt het al, je kunt hier langere berichten tweeten. Het korte bericht verschijnt gewoon in twitter en verwijst door naar de rest op Twitlonger. Een andere mogelijkheid is om door te verwijzen naar Google Buzz. Ook in dit geval verwijst een verkort bericht op twitter door naar de rest. Waarom zou je dat willen? Om meer nuance te bieden en toch niet uitgebreid te hoeven bloggen? Zoeken we naar een tussenvorm? En hoe zit het met de facebook updates? Ik kan vanuit Tweetdeck mijn updates naar twitter, facebook en linkedin versturen, maar ik doe het zelden. Misschien laat ik hier wel kansen liggen.
Is er nu een ethische kwestie, die opdoemt door gebruik van sociale media en dan bij twitter in het bijzonder, als mensen meerdere accounts, rollen en verantwoordelijkheden proberen te combineren? Of verschilt die kwestie niet van de vraagstukken die horen bij gebruik van analoge media en gaat het nog steeds om geloofwaardigheid, transparantie, authenticiteit? Heeft de vaart waarmee de actualiteit verandert via de sociale media invloed? Hoe lang duurt nieuws? Hoe lang duurt een context waarin nieuws, achtergronden en opinie plaatvinden? Hoe lang duurt een mening?
Tot slot een aanrader voor wie het kort wil houden. Lange url’s korten we in met zogenaamde url shrinkers. Ook die kennis verandert voortdurend. Een van de beste voorbeelden is wat mij betreft bit.ly. Naast de makkelijke dienst, heb ik er meteen een dashboard bij, waarbij ik o.a. kan zien hoe vaak op de door mij gegenereerde link geklikt is. Op Idealize is te lezen dat bit.ly nu ook bundeling van verkorte url’s aanbiedt. Op deze manier kun je veel informatie via sociale netwerken versturen en deze informatie in een (nieuwe) context plaatsen. Als je de links in een ‘bundel’ plaatst, kun je ook de volgorde veranderen, notities erbij plaatsen en reacties op andere Bundles achterlaten. Ik zie hier kansen voor digital storytelling en wellicht ook voor het anders toegankelijk (laten) maken van online collecties: wat is jouw favoriete verzameling en kun je die koppelen aan die van je vrienden of van het museum?