eerst geloven, dan zien

Toen ik ging werken bij Tinker Imagineers, had ik slechts in de Disney betekenis gehoord van imagineering. Ik kwam erachter dat er ook een heuse imagineering academy is, die imagineering als volgt omschrijft: “Engineering for Imagination in the Emotion Economy.” Er is op de website van deze opleiding ook een whitepaper te vinden en die kan zo op de literatuurlijst.
Zoek je in Google op imagineering, krijg je bovenaan een gesponsorde link naar Tinker, goh, ik wist niet dat Tinker aan gesponsorde links bij Google deed. Volgens mij zou Tinker met een goed weblog meer resultaten boeken, want wie zoekt er nu op imagineering?… :-)
Maar een goed weblog is moeilijk op te zetten en vooral tijdrovend om te onderhouden.

Hans Mestrum schrijft op zijn weblog Hans on Experience ook over imagineering. “Belevenisconcepten dienen niet op de traditionele manieren gecommuniceerd te worden. Pine schreef in zijn gelijknamige artikel: Experience is the Marketing dat belevenis ervaren moeten worden. Dus niet theater toevoegen als marketingmiddel, maar echte memorable experiences creeëren. Diane Nijs en Frank Peters van de NHTV te Breda hebben de term Imagineering bedacht wat in het gelijknamige boek perfect wordt beschreven. “

Imagineering en experience zijn op z’n minst geestverwanten en op één lijn met religieuze ervaringen: “what you believe is what you get.” Men moet eerst in de juiste mindset komen, voordat de boodschap  in volle glorie aanschouwd kan worden.
Ik denk bij experience soms aan pittoreske Franse kerkjes waar meestal een Mariabeeld staat, waarbij kaarsjes branden, doorgaans is in de nabijheid een plaquette met namen van gevallenen, gebrandschilderde ramen, en misschien zelfs een verdunde wierooklucht. Het is er koel, stil, kalm en alles ademt de sfeer van Grote Zaken des Levens, gecombineerd met alledaagse devotie. Ik hoef daar niet erg lang te zitten in een te krap bankje om mijn verbeeldingskracht aan te wakkeren. Wat in mijn geval niet tot een religieuze ervaring leidt, maar dat zal een persoonlijke onhebbelijkheid zijn.
Religiositeit gaat over de ultieme ervaring in een mensenleven. Ik maak het met opzet zo groot, omdat de claim van experience ook vaak enorm is.

Als ik het goed begrijp is een experience echter niet een orgie van impressies en overdonderende effecten. De kracht van een experience schuilt in een subtiele combinatie van overrompeling en emotie, verrassende indrukken en mogelijkheid voor eigen fantasie. Het is een samengaan van prikkeling en intrige. De bezoeker, gebruiker, of consument moet een ruimte ervaren om zichzelf te zijn; maar dan anders. Die verandering kan heel klein zijn, een kleine ambitie, het aspiratie-niveau, of heel groot: de diepste wens, een bijna-religieus besef. En dan is aan de voorwaarde voor een bijblijvende ervaring voldaan.

Wil je dus iemand (bezoeker, consument, toerist) iets (educatie, een voorliefde, tevredenheid) meegeven, dan zul je die persoon middels de experience eerst moeten laten geloven, eerst verleiden en meevoeren om vervolgens een inzicht te bewerkstelligen.

Ik vind het nogal wat. Dat een experience effectief kan zijn, staat buiten kijf. Dat geldt voor merken (o.a. lovemarks) en musea. Hoe dicht mag je echter de bezoeker op de huid zitten, met inzet van audiovisuele, virtuele en reële middelen? Moet je een bezoeker eerst laten geloven voordat die wat zal zien?