MultimediaN e-Culture vs MUSIP en CiC

Tijdens de DEN conferentie op 12 en 13 december 2007 was ik onder andere aanwezig bij een presentatie door Jacco van Ossenbrugge van Multimedian van het e-culture project. Eerder werd op Erfgoed2.0 al een filmpje van Multimedian genoemd. Daar had ik gemengde gevoelens bij. Grotendeels onterecht, bleek nu bij de presentatie. Misschien toont het filmpje niet de ware kracht van de oplossing van Multimedian, straks meer daarover.

Ik sprak Jacco van Ossenbrugge tijdens de pauze en we hadden het over de vele projecten die bedoeld zijn om data te ontsluiten, waarbij naar mijn idee de meeste projecten in zichzelf besloten zijn; en blijven. Waarom is het zo moeilijk een overkoepelende methode te ontwikkelen die vooral verbindt en ruimte biedt voor (bestaande) context, in plaats van telkens opnieuw het wiel te willen uitvinden met ‘nog revolutionairdere spaken en naven‘. Wat we dus nodig hebben is een ‘verbindend chassis met een flexibele wielophanging‘.

Wat doet Multimedian? Samen met de projectpartners Universiteit van Amsterdam, Centrum voor Wiskunde en Informatica (CWI) en Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) http://www.den.nl/ ontwikkelt Multimedian het onderzoeksproject N9C Eculture: Cultural Search Engine (met de E-Culture demonstrator).
Doel van het project is te laten zien hoe technologische innovaties voor het semantisch web en voor het presenteren van data ingezet kunnen worden voor betere indexering en zoekmogelijkheden binnen grote, virtuele collecties op het gebied van cultureel erfgoed. Het project richt zich wel op duurzaamheid van metadata door het gebruik van open standaarden.
In het project wordt gebruik gemaakt van bestaande collecties. Wel vindt er omzetting van formats plaats, bijvoorbeeld naar RDF/OWL. Het gebruik van de diverse thesauri wordt hierbij helaas beperkt door licenties. Je zou kunnen zeggen dat het gaat om gecombineerd zoeken in bestaande data en daarbij slimme koppelingen aan te brengen. Dus zoeken naar erfgoedbronnen, zoeken naar collecties, zoeken naar personen (biografische data). Er wordt dan gezocht met vrije zoektermen, met indexlijsten, met voorgeselecteerde zoekacties, met semantische relaties, thematische presentaties, met een landkaart, met een tijdbalk.
De website van Multimedian meldt: “Achterovergeleund in je stoel genieten van het aanbod van musea? Ronddwalen in het digitale depot van je favoriete archief? […]
De Cultural Search Engine van MultimediaN zorgt voor koppeling van deze databases en brengt zo digitale context in de cultuur. Met deze Golden Demo – gewoon beschikbaar op internet – kan iedereen eenvoudig zoeken naar kunstwerken van bijvoorbeeld postimpressionistische kunstenaars geboren in Europa vóór 1850. De zoekresultaten worden getoond in de context van een tijdlijn, met daarop aangegeven wanneer de gevonden objecten zijn gemaakt. Maar ook hoe dit zich verhoudt tot de periode waarin de betreffende kunstenaars leefden en welke gerelateerde kunststromingen op dat moment actief waren.”
Om deze informatie te kunnen aanbieden is een eerste versie van een systeem ontwikkeld dat data uit al deze bronnen combineert.

Naderhand vroeg ik me af hoe Multimedian e-cultuur zich verhoudt tot bijvoorbeeld MUSIP of Cultuur in Context (CiC, Telematica Instituut)? Ik stelde de vragen per mail aan Jacco van Ossenbrugge, die snel met een antwoord kwam.

“Die eerste vraag is makkelijk. MUSIP inventariseert collecties, en heeft vooral beschrijvingen op collectie niveau. Bijvoorbeeld: De prentencollectie van Rijksmuseum bevat zo en zo veel objecten, ze zijn in algemeen goede staat, en er zijn er zo en zo veel gedigitaliseerd. Wij proberen objecten binnen collecties met elkaar in verband te brengen. Waar ik wel naar wil kijken is of wij ook de gegevens van MUSIP in ons systeem kunnen gebruiken, want nu hebben we eigenlijk alleen gegevens over de objecten, en heel weinig of geen informatie over de collecties waar die objecten uit komen.”

Bij het Telematica Instituut ligt de verhouding volgens Jacco net weer anders. Telematica stelt: Ontwikkeling van een gemeenschappelijke visie op cultureel erfgoed en de ontsluiting daarvan. 3. Versterking van de digitale infrastructuur cultureel erfgoed door grenzen van instituten, collecties en informatiesystemen te overstijgen. Er lijkt een overlap te zijn, maar ook verschillen.

J.O.: “Die tweede is moeilijker. Die zin “Versterking van de digitale infrastructuur cultureel erfgoed door grenzen van instituten, collecties en informatiesystemen te overstijgen” had ook in onze project beschrijving kunnen staan. Het is moeilijk om het veschil aan te geven, omdat Cultuur in Context nog maar net begonnen is. Een technisch verschil wat mij donderdag op viel is dat ze uit lijken te gaan van één ontologie waar ze al hun objecten mee kunnen beschrijven. Die aanpak, daar hebben wij vanaf het begin van ons project niet in gelooft. Ook lijken zij behalve technische doelen, ook explicitiete organisatorische doelen te hebben, zoals het “verder professionaliseren van de erfgoed professional”.
Maar zoals gezegt, het is nog te vroeg. Wij zullen Cultuur in Context goed in de gaten houden, en ik neem aan dat dat wederzijds is.”

Dat maakt het inderdaad duidelijker. Ik overschatte wellicht de uitspraak dat ze met het inventariseren ook toegankelijk willen maken. En dan denk ik al snel aan wat Multimedian doet.
Het verschil met tweede zit ‘m inderdaad in de ontologie, dat maakt jullie project een stuk flexibeler.
Wat me opvalt aan het filmpje is de feitelijkheid van de gegevens, waar je (zeker voor een kind) meer beleving zou verwachten. Of, voor een volwassene, “Umfeld” in de zin van de collecties waarin ze zich bevinden. Je geeft zelf al aan dat dit een toevoeging zou zijn. Die verwachting wordt ook wel gewekt wanneer het jongetje naar het masker kijkt en na afloop nog even zwaait. Ik ben benieuwd voor welke doelgroep de oplossing vooral bedoeld is. En voor welke doelgroep het filmpje bedoeld is. Daarop heb ik nog geen antwoord, maar het lijken me twee verschillende uitgangspunten.

lees meer:
DEN verslag

presentatie Jacco van Ossenbrugge

projectpagina (DEN)

golden video’s van Multimedian