Statement XX; Nationaal Historisch Museum op een kruispunt

“Het Nationaal Historisch Museum mag geen themapretpark worden: inhoud moet centraal staan in de discussie over het NHM.” Aldus ‘Twintig Jonge Academici’, bijeengebracht vanuit het Historisch Platform.

Het is alweer een maand geleden dat de academici hun statement plaatsten op cultuurnet en in januari 2009 zal hieraan gehoor gegeven worden in de vorm van een publieksdebat over de inhoud van het NHM.

Op 14 januari zal inhoudelijk directeur Valentijn Byvanck de visie van de directie presenteren en het publiek in de gelegenheid stellen hierover in discussie te treden. De doelgroep van het debat, vooral jonge historici, zal hier vermoed ik zeker gebruik van willen maken. Zij maken zich namelijk zorgen…

Volgens de Jonge Academici gaat de inhoud bij het NHM verloren aan de presentatievorm en het vermaak. Ze geven aan drie problemen te signaleren: “een ondoorzichtige procesgang, een beperkte rol van de academische wereld en het ontbreken van een inhoudelijk concept.” (Dat is nogal wat! red)

De Jonge Academici doen in hun Statement XX een voorzet. Zij menen dat een “verantwoorde en uitdagende presentatie van geschiedenis mogelijk én noodzakelijk is”. De drie basiselementen hierin zien zij in de vorm van “continuïteit, discontinuïteit en actualiteit”. Deze drie zouden binnen het NHM bereikt kunnen worden door te spelen met kruispunten, chronologie en thema’s:

“Kruispunten moeten de ruggengraat vormen van het museum door deze te verwerken in de thematische en chronologische tentoonstellingen. Kruispunten zijn belangrijke historische momenten waarin de geschiedenis belangrijke, maar niet noodzakelijke wendingen heeft genomen.” … “Een doorlopende tentoonstelling met een chronologisch kader moet deze kruispunten inkaderen. Dit sluit nauw aan bij het belang van kennisoverdracht, en geeft de ruimte om aandacht te schenken aan de relatie tussen continuïteit en discontinuïteit.” … “Iedere bezoeker moet op zijn eigen niveau uitgedaagd worden om te leren. Naast de chronologie moet ruimte bestaan voor (wisselende) tentoonstellingen die actuele thema’s in historisch perspectief plaatsen. Vooral de verschillende invullingen van de Nederlandse identiteit spelen daarbij een belangrijke rol.” … “Tentoonstellingen over Nederland als ‘polderland’, ‘tolerant’ of ‘burgerlijk’ zijn slechts enkele voorbeelden waarmee het museum op een uitdagende manier haar maatschappelijke rol kan opnemen.”

Naast de Jonge Academici zullen er vast meer zijn die deze gevoelens delen. Zelf heb ik echter wel het nodige vertrouwen in de tijdelijke tweekoppige directie van het NHM. Wat zij bij het Zuiderzee Museum en het Zeeuws Museum hebben gedaan spreekt mij absoluut aan.

Ik zie overigens ook niet waarom de wensen van de Jonge Academici niet zouden kunnen matchen met de vermoedelijke uitgangspunten van de directie (een schitterende presentatievorm en het nodige vermaak voor de bezoeker). Wellicht moet de redactie van Erfgoed 2.0 aansluiten op 14 januari voor de nodige digitale inbreng? Immers, hiermee kunnen beide partijen hun slag slaan…

Het debat vindt plaats op 14 januari (14.30 uur) in het KHL-Koffiehuis op de Oostelijke Handelskade 44 te Amsterdam. Ook de niet-jonge historici zijn van harte welkom.