Cloud Computing
In het hoofdstuk over de rol van ICT-infrastructuur bij het innoveren van businessmodellen binnen het erfgoed noemen we de erfenis van ICT systemen en werkwijzen van vóór het webtijdperk als een beperking voor innovatie. Modernisering van de ICT-infrastructuur, noodgewongen geleidelijk, is noodzakelijk om het waardepotentieel van digitaal erfgoed in de vernetwerkte maatschappij te verzilveren.
Voor een toekomstbestendige infrastructuur noemen we vervolgens het gebruik van generieke technologie als een oplossingsrichting. Enerzijds beperken erfgoedinstellingen zo de complexiteit en kosten, anderzijds biedt het hen de mogelijkheid om flexibel te kunnen inspelen op nieuwe wensen en kansen. Voor vormen van ICT die dusdanig generiek zijn dat ze zonder al te veel aanpassingen voor een grote groep organisatie bruikbaar zijn, is de afgelopen jaren een nieuwe vorm van dienstverlening ontstaan. Bij cloud computing investeert een organisatie niet zelf in hardware, software en kennis om haar behoefte aan ICT te vervullen, maar huurt dit naar behoefte ergens op het internet.
Ondanks het feit dat het erfgoed in bepaalde opzichten een unieke sector is, zijn veel van de ICT behoeften om de kerntaken te vervullen, vooral in de back-office, tamelijk algemeen: opslag, databases, documentmanagement, indexering. Toch wordt cloud computing nog weinig toegepast als strategisch middel bij het vernieuwen van het businessmodel van erfgoedinstellingen.
Dat viel me weer eens op bij het lezen van de serie aanvragen voor ontwikkelingsprojecten binnen de regeling Digitaliseren met Beleid. Daarbij waren een paar instellingen die geen last hadden van enige legacy aangezien ze nieuw als organisatie of nieuw als collectiebeheerder waren. En toch was de ICT-paragraaf binnen deze voorstellen traditioneel: hardware aanschaffen, collectiebeheersysteem selecteren en inrichten, ICT-afdeling organiseren, etc. Met die aanpak is zo’n nieuwe instelling na, laten we zeggen, twee jaar qua ICT-infrastructuur en organisatie nauwelijks van hun oudere zusterinstellingen te onderscheiden.
Wat zou het toch interessant zijn als zo’n nieuwe instelling kiest voor een revolutionaire aanpak en al die techniek zou uitbesteden. De opkomst van cloud computing heeft er volgens analisten toe geleid dat nieuwe bedrijven veel sneller dan voorheen een nieuw idee in de markt kunnen zetten. Gewoon omdat ze heel snel en zonder grote initiele investeringen, een basis infrastructuur kunnen inhuren. Bovendien kunnen ze, als hun idee aanslaat, snel opschalen waardoor ze minder het risico lopen aan hun eigen succes ten onder te gaan. Gelden die voordelen dan niet voor erfgoedinstellingen? Ik zou het graag eens in de praktijk willen zien. Dat kan natuurlijk ook bij een spin-off van een bestaande instelling of consortium of desnoods bij een project of nieuwe vorm van dienstverlening.
Ik ben geneigd om de experimenten van enkele instellingen met Flickr niet als een voorbeeld te zien. Het gaat daarbij namelijk volgens mij om verdubbeling ‘in the cloud’ van een al bestaande activiteit. De nadruk ligt dan op de ervaringen opgedaan met een nieuw medium en niet het vervangen of aanvullen van de bestaande dienstverlening op basis van een alternatief businessmodel.
Ik ben benieuwd naar jullie reacties. Zien jullie de pilots met bijvoorbeeld sociale netwerken als Flickr wel degelijk als een stap op weg naar nieuwe vormen van dienstverlening meer of misschien zelf volledig gebaseerd op generieke, uitbestede ICT? Zijn er andere voorbeelden van cloud computing binnen het erfgoed? Of daar buiten maar waarvan de ervaringen wel direct toepasbaar zijn op erfgoedinstellingen? Vormt cloud computing bij sommigen van jullie een toekomstscenario dat serieus wordt overwogen of zelfs al voorbereid? Laat het horen.