Wie weet waar de wampum is?

replica wampum — wampum (replica Two Row Wampum) made in 13 rows of cylindrical beads - white and purple - fashioned from the salt water Quahog clam shells we exchanged with the Mohicans

Soms krijg je zomaar een prachtige vraag in de schoot geworpen en soms bovendien van iemand die je niet kent. Dan kan je veel tegelijk leren, vooral als je het antwoord nog niet weet… Het gaat over de “Two Row Wampum treaty, also known as Guswhenta or Kaswehnta, an agreement made between representatives of the Five Nations of the Iroquois (Haudenosaunee) and representatives of the Dutch government in 1613 in what is now upstate New York.” Of eigenlijk gaat het om de wampum in kwestie. Waar is die gebleven?

Gister stuurde Kim Anema me een mail die als volgt begon: “Ik vond jullie netwerk via LinkedIn en ik vroeg me af of jullie misschien een vraag zouden willen uitzetten onder Nederlandse geschiedkundigen. Het gaat over een Wampum; een traditionele indiaanse kralenband, die ‘de Nederlanders’ in 1613 in Nieuw Amsterdam hebben gekregen van de lokale indianenstam. In de US is nu een initiatief geboren om die ‘wampum’ terug te vinden. […] zouden jullie binnen het Erfgoed 2.0 netwerk misschien een balletje op willen gooien? Het 2.0 element hier is natuurlijk de wijze waarop deze zoektocht wordt opgezet… via-via en met social media relaties. Alvast bedankt voor de moeite en ik hoor graag van jullie!”

Ik had nog nooit van een wampum gehoord en ging er meer over lezen op o.a. wikipedia. Zo verdiepte ik me nog weer eens wat beter in de desbetreffende geschiedenis. Hieronder plaats ik nog wat meer gegevens over deze wampum en het initiatief.

De vraag die ik nu bij jullie, erfgoedprofessionals, historici en andere kenners in de schoot werp is deze: willen jullie Kim en de Amerikanen helpen om de wampum terug te vinden of in ieder geval meer over de lotgevallen ervan te weten te komen?
Deze vraag ga ik ook op twitter stellen, in de LinkedIn groep, op Google+ en facebook en mocht iemand nog een goede suggestie hebben: mail me s.v.p. via erfgoed2.0 @ gmail (zonder spaties en met .com).

Kim schreef verder: “Een Amerikaanse vriendin van mij was vorige week in Nederland en vertelde over de queeste – of ik wist waar we moeten beginnen met zoeken en misschien bekenden had die konden helpen. Die heb ik niet echt, maar de vraag intrigeert me wel – vandaar deze mail aan jullie. Hieronder wat inhoudelijke informatie over de wampum.

“The traditional Chiefs at Six Nations and our friends in Holland, the Eagle Society based in Roden, are attempting to “re-polish” this old agreement to begin the recovery of the spirit of our earliest encounters.
Certainly, a Two Row Wampum belt was exchanged with the Dutch and perhaps taken back to Holland – this would be a wonderful discovery. If any of your friends and colleagues in Amsterdam would be able to offer some guidance about carrying out a search for this wampum, or others, and related material in public or private collections, this would be so useful to their effort and meaningful to me.”

Wie weet waar de wampum is? please RT, share of +1

3 Responses to "Wie weet waar de wampum is?"

Pieter Hovens says:

29/07/2011 at 13:02

De eerste vraag is of de Two Row Wampum Belt ooit in Nederland is aangekomen? Hij kan ook in Nieuw Nederland zijn gebleven.
Veel ethnografisch materiaal uit de 16e eeuw is verloren gegaan door natuurlijk verval. Dat geldt waarschijnlijk ook wampumbelts die in Nederland (of Zweden, of Engeland) terecht zijn gekomen, of in Amerika zijn gebleven.
Ik heb de afgelopen 10 jaar de Nederlandse museumcollecties gesurveyed op Noord Amerikaanse Indiaanse ethnografica, maar ben geen wampum tegengekomen, op 1 laat stuk na in onze eigen collectie. Het is natuurlijk niet uit te sluiten dat de wampumbelt nog in Nederland is, maar niet als zodanig is herkend en onder een andere identificatie of als onbekend object staat geregisteerd in een museumcollectie.
Misschien liggen de belts op de zolder van een Amsterdams grachtenpand.
Zoals je ziet: alles is voorstelbaar maar de kans op resultaat is erg gering.
Ik acht de kans het grootste dat de belts in Nieuw Nederland zijn achtergebleven, uit elkaar zijn gehaald vanwege de toenmalige monetaire waarde van het wampum, en in de markt zijn opgegaan.
Maar je blijft natuurlijk altijd hopen.
Pieter Hovens
conservator Indiaans Noord Amerika
Rijksmuseum voor Volkenkunde, Leiden

Reply
Theo Meereboer says:

29/07/2011 at 13:46

Beste Pieter, dank je wel voor je uitgebreide reactie; het geeft meteen weer wat meer inzicht in de materie. Ik wist bijvoorbeeld nog niet dat de wampums destijds (ook) een monetaire waarde hadden. En ja, de kans lijkt me gering dat deze specifieke wampum wordt teruggevonden, maar het is het zoeken waard. Vraag is natuurlijk hoe je erachter kan komen of die wampum inderdaad onder een andere naam geregistreerd is in een collectie of op de zolder van een grachtenpand is beland, zoals je zegt. Zou het zin hebben de archieven te benaderen of er iets beschreven is?
Of er ook een (forse) beloning is uitgeloofd weet ik niet. Misschien zou dat het terugvinden bevorderen. Of verwarren, door alle niet noemenswaardige kralenkettingen die dan aangeboden worden… Niettemin vind ik het persoonlijk zeer waardevol dat zo’n zoekactie op touw wordt gezet met gebruikmaking van sociale media e.d. Wellicht dat dit ideeën biedt voor de toekomst. Dus als jij nog objecten weet, die je graag terug zou vinden, dan hoor ik het graag. Dan kunnen we daar een handig platform voor bedenken onder het motto ‘objet perdu, object trouvé’.

Reply
Maarten Oversier says:

14/08/2011 at 23:31

Beste Theo en Kim,

Ik ben initiatiefnemer van een “werkgroep” die zich tot doel heeft gesteld om de oude banden (1613) tussen de Nederlanders en de Irokezen, die bekrachtigd werden in de Wampum-riem en de daarbij behorende verdagen, nieuw leven in te blazen.
De zoektocht naar de oorsponkelijke Wampum-belt hoort daar dus ook bij.
Zoals je in de reactie van Pieter Hovens kunt lezen is dat geen makkelijke opdracht. Tegelijk is het hervinden van deze oude documenten geen voorwaarde om deze banden te herstellen.
Kortom daarvan willen we ons niet afhankelijk maken.
Er is voldoende zeer vruchtbare kennis en informatie uit te wisselen tussen onze volken, zeker in de turbulente tijden van veranderingen waarin we leven.
Veel mensen beseffen zich te weinig dat zg natuurvolkeren cruciale kennis hebben over levensessenties die voor alle aardbewoners van belang zijn.
Daar schuilt een hele filosofie achter. Daarentegen hebben wij -Nederlanders- veel waardevolle mogelijkheden en kennis die daar met open arme ontvangen zou kunnen worden.
De kern van ons initiatief ligt hierin besloten: het mogelijk maken van een levende, vriendschappelijke, hartelijke en constructieve uitwisseling. Vanzelfsprekend heeft het dus ook een spirituele betekenis zoals de leringen van natuurvolkeren doorspekt zijn met spirituele kennis en mogelijkheden zonder dat dat op enige wijze met zweverigheid te maken heeft.

We zijn serieus bezig om een zg.” Longhouse” -traditionele ceremoniele woning van de Iroquois, die in de reservaten nog steeds gebruikt worden voor allerlei (ceremoniële) doeleinden- in Nederland te gaan bouwen, en een multifunctionele bestemming gaat krijgen en voor verschillende doelen gebruikt kan gaan worden.
We beschouwen dit als een voortzetting van de oude vriendschapsbanden van onze voorouders en kunnen ons goed voorstellen dat we dit op deze wijze ‘in de geest’ van deze voorouders doen.
In de oude verdragen wordt gesproken over de “renewal” of “repolishment” of the wampumbelt, de zogeheten “Tworow-wampum” .
Dit werd overeengekomen door de makers van de verdragen uit die tijd, maar de Nederlanders hebben er stof over laten waaien.
Ik ben in nauw contact met verschillende representanten van de Irokezen waarvan een grote groep woonachtig is in Six Nations, Canada, Ontario.
Zij hebben zich bereid verklaard -ook al heeft eea natuurlijk wel wat voeten in de aarde- om met een delegatie chiefs en andere representanten van de volkern aldaar, naar Nederland te komen om een zg “Repolishment ceremonie” te laten plaatsvinden als een bekrachtiging van deze hernieuwde vriendschap.
Overigens nemen de chiefs deze bijna 400 jaar oude afspraken nog steeds zeer serieus en verbazen zich er verontwaardigd over dat de Nederlanders er eigenlijk nooit echt serieus meer op zijn teruggekomen!
Maar goed, beter laat dan nooit. Alles heeft zijn tijd.

Mocht je belangstelling hebben voor meer informatie, neem gerust contact op!

Met hartelijke groet,

Maarten Oversier-Roden
redbone@planet.nl

Reply

Deel mee:

Leave a Reply Cancel reply